Prawo pierwokupu - na czym polega i komu przysługuje?
Aleksandra
Co zrobić, żeby zapewnić sobie pierwszeństwo w kupnie nieruchomości? Komu przysługuje pierwokup bezwarunkowy? W gąszczu przepisów łatwo się zgubić dlatego przygotowaliśmy dla Ciebie krótki poradnik. Wyjaśniamy w nim, w jaki sposób możesz zabezpieczyć prawo pierwokupu nieruchomości dla siebie.
Komu przysługuje prawo pierwokupu? Bezwarunkowe pierwszeństwo dla wybranych podmiotów
Prawo pierwokupu stwierdzone zostaje na podstawie umowy zawartej między stronami albo wynika z ustawy. Ten drugi przypadek dotyczy tzw. pierwokupu bezwarunkowego i dotyczy:
- niezabudowanej nieruchomości nabytej uprzednio przez sprzedawcę od Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (np. gminy, powiatu),
- prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej nieruchomości gruntowej - tutaj nie ma znaczenia forma nabycia prawa przez sprzedającego,
- nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej na obszarze przeznaczonym w planie miejscowym na cele publiczne,
- nieruchomości, dla której została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego albo nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub prawa użytkowania wieczystego takiej nieruchomości,
- niektórych nieruchomości na obszarze rewitalizacji i nieruchomości na obszarze Specjalnej Strefy Rewitalizacji, o których mowa w ustawie z 9. października 2015 r. o rewitalizacji.
Jeśli żaden z powyższych punktów nie dotyczy Ciebie, żeby przysługiwało Ci prawo pierwokupu, musisz podpisać umowę z właścicielem nieruchomości.
Sprzedaż nieruchomości - jak zastrzec sobie prawo pierwokupu
Tylko u notariusza. Oficjalne pisemne oświadczenie podpisane przez Ciebie i właściciela nieruchomości jest jedynym dokumentem potwierdzającym Twoje prawo pierwokupu. Wówczas, nawet jeśli właściciel chciałby sprzedać mienie bez Twojej wiedzy, to pismo Cię chroni. Prawo to jest niezbywalne, czyli nie możesz przekazać go innej osobie, ale jest dziedziczne. Co ciekawe - nie obowiązuje w przypadku przekazania nieruchomości osobie trzeciej na podstawie innej niż sprzedaż (czyli np. jako darowizna). Jeśli właściciel nieruchomości chce ją sprzedać, podpisuje z potencjalnym kupcem warunkowej sprzedaży u notariusza. Następnie dostajesz do wglądu i decydujesz, czy kupujesz nieruchomość na zasadach obowiązujących w tej umowie, czy nie. Jeśli nie chcesz kupować, nieruchomość zostaje sprzedana innej osobie, a Twoje prawo pierwokupu wygasa.
To może Cię zainteresować: Działki z prywatną plażą. Nieruchomości dobre dla równowagi między pracą a wypoczynkiem.
Sprzedaż nieruchomości z pominięciem prawa pierwokupu - jakie są konsekwencje?
Umowa sprzedaży jest automatycznie nieważna w przypadku podmiotów z prawem bezwarunkowym do pierwokupu. A w innym przypadku? Jeśli właściciel sprzedał nieruchomość osobie trzeciej, nie powiadamiając Cię lub wprowadzając w błąd (np. co do treści umowy sprzedaży, co mogło wpłynąć na Twoją decyzję o rezygnacji z prawa pierwokupu), masz prawo ubiegać się o odszkodowanie. Nieruchomość niestety nie stanie się Twoją własnością. Możesz za to domagać się pieniędzy za złamanie warunków umowy. Teoretycznie nie powinno dochodzić do takich sytuacji, ponieważ notariusz przed zatwierdzeniem umowy sprzedaży ma obowiązek sprawdzić, czy nie istnieje zapis o pierwokupie nieruchomości.
To może Cię zainteresować: Jak podzielić działkę rolną? Podział nieruchomości rolnej krok po kroku.
Nieruchomość rolna - kiedy dzierżawca może skorzystać z prawa pierwokupu?
Wystarczy umowa dzierżawy podpisana z datą co najmniej 3 lata wstecz. Dodatkowo sprzedawany grunt rolny musi wchodzić w skład rodzinnego majątku dzierżawcy. Na prawo pierwokupu trzeba zdecydować się w ciągu 30 dni od zawiadomienia o sprzedaży nieruchomości. W ciągu tego czasu dzierżawca przedkłada oświadczenie o skorzystaniu z prawa pierwszeństwa w formie aktu notarialnego.
