Dzierżawa ziemi rolnej. Na czym polega dzierżawa gruntów rolnych?
Natalia
Dzierżawa to często spotykany sposób użytkowania gruntów rolnych zawierany pomiędzy dzierżawcą a wydzierżawiającym. Umowa dzierżawy najczęściej podpisywana jest na dłuższy okres przez rolników chętnie korzystających z możliwości dopłat unijnych i kredytów. Sprawdź, na czym polega umowa dzierżawy ziemi rolnej, jakie są aktualne stawki oraz co musisz wiedzieć na temat praw i obowiązków obu stron.
Czym jest dzierżawa ziemi rolnej? Na czym polega umowa dzierżawy gruntu?
Dzierżawa to umowa nazwana, którą regulują przepisy kodeksu cywilnego. Konstrukcja dzierżawy jest podobna do najmu, dlatego stosuje się do niej część przepisów dotyczącej tego rodzaju zobowiązania. Istota dzierżawienia polega na udostępnieniu innej osobie rzeczy bądź prawa, ale nie zostaje przeniesiona na nią własność. Osoba wydzierżawiająca w zamian za korzyść finansową w wysokości czynszu oddaje dzierżawcy nieruchomość rolną do użytkowania i pobierania pożytków na czas oznaczony w zawartej umowie.
Stronami umowy dzierżawy terenów rolnych może być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Dokument ten można sporządzić na czas określony wynoszący maksymalnie 30 lat bądź na czas nieoznaczony w dowolnej formie w przypadku umowy obowiązującej do 1 roku. W przypadku dłuższego okresu powinna zostać przygotowana w formie pisemnej, najlepiej u notariusza. Należy w niej określić takie informacje, jak: strony i przedmiot umowy, wysokość czynszu dzierżawnego i termin zapłaty, czas obowiązywania umowy, termin, w którym wydzierżawiający zobowiązuje się oddać obszar rolniczy dzierżawcy.
Jakie są prawa i obowiązki dzierżawcy oraz wydzierżawiającego? Prawo pierwokupu
Podpisanie umowy dzierżawy nakłada obowiązki na obie strony. Osoba biorącą ziemię rolną pod dzierżawę zobowiązuje się m.in. do:
- terminowego uregulowania należnego czynszu,
- wykonywania napraw, które będą niezbędne do zachowania terenu w niepogorszonym stanie,
- zwrócenie przedmiotu dzierżawy po zakończeniu umowy w niepogorszonym stanie,
- wykorzystania przedmiotu dzierżawy zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki.
Dzierżawca ma prawo do korzystania z przedmiotu dzierżawy oraz pobierania z niego pożytków takich jak np. płody rolne. Może on również ubiegać się o zmniejszenie wielkości czynszu w przypadku, gdy doszło do istotnego zmniejszenia przychodów uzyskiwanych z gruntu rolnego, którego dotyczy, a sytuacja nie zaistniała z winy dzierżawcy. Zakończenie lub wypowiedzenie umowy dzierżawy wraz z zasiewami, w przypadku gdy użytek rolny w momencie oddawania do użytku nie był obsiany, skutkuje możliwością rozliczenia nakładów poniesionych w związku z zasiewami.
Dzierżawca może skorzystać również z prawa pierwokupu w przypadku gdy właściciel gruntu chce sprzedać ziemię. Obowiązuje ono przez miesiąc od daty otrzymania zawiadomienia o sprzedaży gruntu rolnego i przysługuje pod kilkoma warunkami — umowa dzierżawy powinna zostać zawarta w formie pisemnej i ma datę poświadczoną w urzędzie, była wykonywana przez o najmniej 3 lata od daty jej zawarcia, a nabywany teren wchodzi w skład gospodarstwa domowego dzierżawcy.
To może Cię zainteresować: Działki budowlane - nieruchomości z potencjałem w województwie zachodniopomorskim.
Czynsz, koszty i podatek od dzierżawy nieruchomości. Czy dzierżawa gruntów rolnych z KOWR się opłaca?
Czynsz dzierżawczy jest płatny zarówno w środkach pieniężnych, jak i w świadczeniach innego rodzaju tak jak np. ułamkowa część pożytków uzyskiwanych przez dzierżawcę. Według Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa średnia wysokość czynszu wydzierżawionego przez tę instytucję w 2021 r. wynosiła 13,3 dt pszenicy/ha i została obliczona na podstawie 3 750 umów dzierżawy o łącznej powierzchni 35 756 ha.
Wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy na użytek posiadany obszar rolny, a dzierżawca dostaje prawo do użytkowania terenu i pobierania z niego użytku. Jest to rozwiązanie bardziej opłacalne niż wynajem, ponieważ zapewnia również prawo do pierwokupu takiego obszaru pod warunkiem spełnienia określonych warunków oraz zapewnia stałe zyski dla wydzierżawiającego.
