Jakie drzewa można wycinać bez pozwolenia? Przepisy na działce w 2025 roku

Kwestia wycinki drzew na własnej posesji to temat, który budzi wiele emocji wśród właścicieli nieruchomości. Z jednej strony chcemy mieć swobodę w kształtowaniu własnej przestrzeni, z drugiej - przepisy jasno regulują, kiedy możemy wyciąć drzewo lub krzew bez zezwolenia, a kiedy musimy o takie pozwolenie wystąpić. Jako ekspert rynku nieruchomości w Buylando, często spotykam się z pytaniami dotyczącymi tego, jakie drzewa można usunąć bez narażania się na kary za nielegalną wycinkę drzew.

Ustawa o ochronie przyrody wprowadza szereg regulacji, które precyzują, kiedy wymagane zezwolenie na wycinkę drzew jest konieczne, a kiedy możemy działać bez formalności. Co istotne, przepisy te regularnie się zmieniają, a najnowsze modyfikacje wchodzące w życie w 2025 roku wprowadzają kilka kluczowych zmian. Zapoznanie się z aktualnym stanem prawnym jest niezbędne, aby uniknąć dotkliwych kar finansowych, które potrafią sięgać nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.

W niniejszym artykule przedstawię kompleksowy przegląd przepisów dotyczących wycinki drzew, które będą obowiązywać w 2025 roku. Dowiesz się, jakie drzewa lub krzewy możesz usunąć bez zezwolenia, w jakich przypadkach musisz uzyskać pozwolenie, oraz jakich kar możesz się spodziewać za nielegalną wycinkę. Pomoże Ci to podejmować świadome decyzje dotyczące zagospodarowania swojej działki.

Kiedy można wyciąć drzewo bez zezwolenia?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, możliwość usunięcia drzewa bez konieczności uzyskania zezwolenia uzależniona jest przede wszystkim od obwodu pnia drzewa mierzonego na wysokości 5 cm od ziemi. W przypadku większości gatunków drzew, które nie przekraczają określonych wymiarów, właściciel nieruchomości może je usunąć bez formalności.

Dla drzew, których obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm nie przekracza:

• 80 cm - w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego


• 65 cm - w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego


• 50 cm - w przypadku pozostałych gatunków drzew

Warto pamiętać, że przepisy dotyczące wycinki drzew różnicują wymagania w zależności od gatunku drzewa. Przed przystąpieniem do wycinki zawsze warto upewnić się, czy konkretny gatunek drzewa nie jest objęty dodatkowymi ograniczeniami.

Jakie drzewa lub krzewy można usunąć z działki bez pozwolenia?

Ustawa o ochronie przyrody przewiduje również całkowite zwolnienie z obowiązku uzyskania zezwolenia na wycinkę w przypadku drzew lub krzewów owocowych. Możesz więc swobodnie usunąć drzewa lub krzewy owocowe z terenu swojej posesji, niezależnie od ich wieku czy rozmiaru, o ile nie są one elementem zadrzewienia lub znajdują się poza terenem nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub na terenach zieleni miejskiej.

Dodatkowo, bez zezwolenia można usunąć drzewa lub krzewy stanowiące przeszkody w realizacji zadań wynikających z planu ochrony lub zadań ochronnych parku narodowego. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku drzew lub krzewów usuwanych w związku z realizacją zadań ochronnych lub planu ochrony dla obszaru Natura 2000.

Możliwe jest również usunięcie bez formalności drzewa lub krzewu obumarłego, choć w tym przypadku warto mieć możliwość udokumentowania tego stanu, na przykład poprzez zdjęcia, które mogą okazać się przydatne w razie ewentualnej kontroli.

Co z drzewami na prywatnej posesji?

Właściciele prywatnych nieruchomości często zadają pytanie, czy na swojej posesji mogą swobodnie decydować o losie drzew. Odpowiedź nie jest jednoznaczna. To prawda, że przepisy dają pewną swobodę właścicielom, jednak nadal istnieją ograniczenia, które trzeba respektować.

Jeśli jesteś właścicielem nieruchomości wykorzystywanej na cele mieszkaniowe i chcesz usunąć drzewo, musisz zgłosić ten zamiar do urzędu gminy. Dotyczy to przypadków, gdy obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 5 cm przekracza limity wymienione wcześniej. Urząd ma 21 dni na przeprowadzenie oględzin, a jeśli w ciągu 14 dni od oględzin nie wniesie sprzeciwu, możesz przystąpić do wycinki.

Warto zaznaczyć, że zgoda posiadacza nieruchomości na usunięcie drzewa jest wymagana nawet w przypadkach, gdy formalnie nie potrzeba zezwolenia organu administracji. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy nieruchomość ma więcej niż jednego właściciela.

Jak mierzyć obwód pnia drzewa?

Prawidłowy pomiar obwodu pnia drzewa jest kluczowy dla określenia, czy potrzebujemy zezwolenia na wycinkę. Zgodnie z przepisami, obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm od ziemi jest standardem dla większości przypadków. Jednak istnieją wyjątki.

Jeśli drzewo rozgałęzia się poniżej wysokości 130 cm, obwód pnia drzewa przyjmuje się jako sumę obwodów wszystkich pni. W przypadku gdy drzewo na tej wysokości nie posiada pnia, obwód mierzony jest bezpośrednio poniżej korony drzewa.

W przypadku braku możliwości ustalenia obwodu usuniętego lub zniszczonego drzewa (np. gdy zostało już wycięte), do określenia liczbę centymetrów obwodu pnia drzewa mierzonego stosuje się dostępną dokumentację lub opinie biegłych.

Jakie kary grożą za wycinkę drzew bez wymaganego zezwolenia?

Kary za nielegalną wycinkę drzew mogą być naprawdę dotkliwe. W przypadku usunięcia drzewa lub krzewu bez wymaganego zezwolenia lub bez zgody posiadacza nieruchomości, organ administracji nakłada karę pieniężną. Wysokość kary uzależniona jest od gatunku usuniętego lub zniszczonego drzewa oraz jego obwodu.

Kara za usunięcie drzewa bez pozwolenia może wynosić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Przykładowo, za każdy 1 cm obwodu pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm, kara może wynieść od kilkudziesięciu do kilkuset złotych, w zależności od gatunku. Dla dużych drzew sumy te mogą być astronomiczne.

Co więcej, jeśli usunięcie drzewa jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, kary mogą być jeszcze wyższe. W takim przypadku dane do wyliczenia kary pieniężnej ustala się na podstawie stawek opłat za usunięcie drzew pomnożonych przez współczynnik 2.

Czy można uniknąć kar za wycinkę drzew?

Istnieją przypadki, w których możliwe jest umarzanie kar za wycinkę drzew. Jeśli decyzja o karze stała się ostateczna, a strona wykonała nasadzenia zastępcze, możliwe jest odroczenie, a następnie umorzenie kary.

Organ może zawiesić naliczanie kary na okres 3 lat od dnia wydania zezwolenia na wycinkę. Jeśli nasadzenia zastępcze zachowają żywotność przez ten okres lub zostaną zastąpione innymi w przypadku obumarcia, kara może zostać umorzona.

Warto jednak pamiętać, że lepiej uniknąć ryzyka i w przypadku wątpliwości skonsultować planowaną wycinkę z odpowiednim urzędem, zamiast liczyć na późniejsze umorzenie kary.

Jak uzyskać zezwolenie na wycinkę drzew?

Jeśli drzewo lub krzew, które planujesz usunąć, wymaga zezwolenia, musisz złożyć odpowiedni wniosek do urzędu gminy lub miasta. Wniosek powinien zawierać:

• Dane wnioskodawcy


• Nazwę gatunku drzewa lub krzewu


• Obwód pnia drzewa na wysokości 130 cm


• Przyczynę usunięcia


• Mapkę określającą usytuowanie drzewa na nieruchomości

Po złożeniu wniosku urząd przeprowadza oględziny, a następnie wydaje decyzję zezwalającą na usunięcie drzewa lub krzewu. W decyzji może być określony termin usunięcia, a także nałożony obowiązek wykonania nasadzeń zastępczych lub przesadzeń drzew lub krzewów.

Czas oczekiwania na wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa czy krzewu może wynosić od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od złożoności sprawy i obciążenia urzędu.

Czy za legalne usunięcie drzewa trzeba płacić?

Za wycinkę drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości na podstawie uzyskanego zezwolenia, często pobierana jest opłata. Wysokość opłat za usunięcie drzew zależy od gatunku, obwodu pnia oraz lokalizacji drzewa. Ustalając wysokości stawek za usunięcie drzew, organ bierze pod uwagę wartość przyrodniczą poszczególnych rodzajów i gatunków drzew.

Istnieją jednak liczne przypadki, w których można uzyskać pozwolenie na wycinkę bez ponoszenia opłat. Dotyczy to m.in. drzew zagrażających bezpieczeństwu, drzew usuwanych w związku z przebudową dróg publicznych czy drzew obumarłych lub zagrażających stabilności budynków.

Przed podjęciem decyzji o wycince warto skonsultować się z lokalnym urzędem, który może także doradzić w kwestii wysokości potencjalnych opłat za legalne usunięcie drzewa.

Co w przypadku drzew znajdujących się na terenach chronionych?

Szczególne zasady dotyczą drzew rosnących na terenach objętych ochroną. W przypadku drzew znajdujących się w rejestrze zabytków lub na terenach zieleni miejskiej, procedura uzyskania zezwolenia jest bardziej skomplikowana i zazwyczaj wymaga dodatkowych opinii konserwatora zabytków.

Drzewa lub krzewy rosną na obszarach chronionych, takich jak parki narodowe czy rezerwaty przyrody, podlegają dodatkowym regulacjom. W tych przypadkach usunięcie drzew możliwe jest najczęściej tylko w ramach realizacji zadań wynikających z planu ochrony lub zadań ochronnych parku narodowego.

Jeśli działka, na której znajduje się drzewo, leży na obszarze Natura 2000, wycinka musi być zgodna z planem ochrony dla obszaru Natura 2000 lub nie może znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony tego obszaru.

Jak postępować w przypadku zniszczenia drzewa spowodowanego czynnikami zewnętrznymi?

Czasami drzewa zostają zniszczone lub uszkodzone nie w wyniku celowego działania, ale na skutek czynników naturalnych, takich jak burze, wichury czy intensywne opady śniegu. W takich przypadkach również obowiązują pewne procedury.

Jeśli drzewo zostało zniszczone w wyniku działania sił natury, należy zgłosić ten fakt do odpowiedniego urzędu. W przypadku, gdy drzewo stanowi bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi lub mienia, można je usunąć natychmiast, jednak trzeba to udokumentować (np. zdjęciami) i zgłosić fakt usunięcia do urzędu w ciągu 14 dni.

W sytuacji, gdy ustalenie obwodu usuniętego lub zniszczonego drzewa jest niemożliwe z powodu wykarczowania pnia lub z innych przyczyn, dane do wyliczenia kary ustala się na podstawie dostępnych informacji, w tym dokumentacji fotograficznej.

Czy przepisy dotyczące wycinki drzew zmienią się w 2025 roku?

Planowane na 2025 rok zmiany w przepisach mają na celu uporządkowanie kwestii związanych z wycinką drzew i krzewów oraz doprecyzowanie istniejących regulacji. Wśród najważniejszych zmian wymienia się doprecyzowanie definicji drzew i krzewów objętych ochroną, modyfikację procedury zgłoszeniowej oraz rewizję systemu kar za nielegalną wycinkę.

Przewiduje się także, że nowe przepisy wprowadzą bardziej elastyczne podejście do nasadzeń zastępczych, umożliwiając sadzenie nowych drzew w lokalizacjach innych niż miejsce wycinki, co ma szczególne znaczenie na terenach zurbanizowanych.

Jako ekspert Buylando zalecam, aby przed podjęciem jakichkolwiek działań związanych z usunięciem drzewa lub krzewu z nieruchomości, zawsze sprawdzać aktualne przepisy i w razie wątpliwości konsultować się z odpowiednimi organami administracji.

Podsumowanie - co warto wiedzieć o wycince drzew na działce?

Decydując się na wycinkę drzew i krzewów na własnej posesji, należy przede wszystkim pamiętać o sprawdzeniu, czy w danym przypadku wymagane jest uzyskanie zezwolenia. Kluczowe znaczenie ma obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm oraz 5 cm, a także gatunek drzewa i cel jego usunięcia.

Warto pamiętać, że kary za nielegalną wycinkę drzew mogą być bardzo dotkliwe, dlatego zawsze lepiej jest zweryfikować obowiązujące przepisy i w razie potrzeby uzyskać odpowiednie zezwolenie na wycinkę. W przypadku wątpliwości, rekomendujemy konsultację z ekspertami Buylando lub bezpośrednio z urzędem gminy.

Świadome i zgodne z prawem gospodarowanie zielenią na działce nie tylko chroni przed potencjalnymi karami, ale także przyczynia się do ochrony środowiska naturalnego i zachowania bioróżnorodności, która jest wartością samą w sobie i wpływa na jakość życia nas wszystkich.