Słup energetyczny na działce a budowa domu — jak uzyskać odszkodowanie?
Aleksandra
Jeśli kupiłeś grunt, na którym stoi słup, masz trzy wyjścia. Możesz się starać o jego przesunięcie albo likwidację, ewentualnie wystąpić do przedsiębiorcy o odszkodowanie. Wszystko zależy od tego, na jakiej podstawie zakład zainstalował urządzenie na tym terenie.
Słup energetyczny na działce — kiedy zakład może skorzystać z cudzego gruntu?
Najczęściej przedsiębiorstwo zawiera umowę z właścicielem gruntu, nabywa do niego prawa przez zasiedzenie albo dostało je na mocy nieobowiązującej już ustawy z 1958 r. o wywłaszczenie części terenu. Każde z tych działań wymaga dokumentacji potwierdzającej tytuł prawny zakładu do zajęcia ziemi. Może to być zapis w księdze wieczystej, orzeczenie sądu albo decyzja administracyjna (najrzadziej).
Co to jest służebność przesyłu i gdzie ją sprawdzić?
To nic innego jak prawo przedsiębiorcy (w tym przypadku zakładu energetycznego) do korzystania z cudzej nieruchomości. Dzięki temu może on zainstalować urządzenia przesyłowe, konserwować je i naprawiać na nieswoim terenie. Do ustanowienia służebności przesyłu dochodzi między właścicielem nieruchomości a przedsiębiorstwem. Umowa powinna być zapisana w dziale III księgi wieczystej (choć w polskim prawie nie ma ustawowego obowiązku ujawniania służebności w księgach).
Jakie prawa przysługują właścicielowi działki ze słupem?
Słup na działce budowlanej znacznie obniża jej wartość użytkową. W skrajnych przypadkach nieruchomość może nawet całkowicie ją stracić. W dodatku przebieg linii wysokiego napięcia może kolidować z planami budowy domu. Co można zrobić w takiej sytuacji? Jeżeli zakład nie jest w stanie udowodnić istnienia służebności na piśmie, właściciel ma prawo żądać od niego, żeby przeniósł linię albo całkowicie ją zlikwidował. W momencie, kiedy zakład nie poczuwa się do przebudowy albo chce kosztami obciążyć właściciela, działania można skierować na drogę sądową. Zanim jednak wkroczymy na tę ścieżkę, poprzedźmy ją złożeniem formalnego wniosku do właściciela słupa o przeniesienie. Warto też pamiętać o ostatnim wyjściu, jakim jest wystąpienie o wynagrodzenie za użytkowanie gruntu.
Które roszczenia mają szanse na odszkodowanie z tytułu służebności przesyłu?
Kupujący działkę ma kilka możliwości dochodzenia do odszkodowania. Nawet jeśli w księdze wieczystej nie ma zapisu o służebności przesyłu, to przedsiębiorca musi wykazać, że ona mu przysługuje. Jeśli zakład nie udowodni służebności istniejącej na danym gruncie, możemy odszkodowania za czas, od kiedy jesteśmy posiadaczami tej działki (maksymalnie 10 lat, potem następuje przedawnienie).
Kiedy właściciel może nie otrzymać rekompensaty?
Jeśli natomiast przedsiębiorstwo energetyczne udowodni, że ma służebność mimo braku zapisów w księdze lub nabyło to prawo poprzez zasiedzenie albo na mocy ustawy o wywłaszczeniu, to tutaj sprawa dla właściciela się komplikuje. Zakład może odmówić modyfikacji linii bez żadnych konsekwencji. Również sąd również nie wyda takiego postanowienia. Wówczas koszty przesunięcia słupa spoczywają na właścicielu działki.
Jak wysokie jest odszkodowanie za słupy energetyczne?
W tej kwestii nie ma określonych widełek. Zwykle przyjmuje się wysokość wartości rynkowej nieruchomości bez linii energetycznej, wielkość obszaru, na którym znajduje się urządzenie i stopień uciążliwości wywołany jego obecnością. Niekiedy więc odszkodowanie może być zbliżone do rynkowej wartości nieruchomości wolnej od takiego obciążenia.
To może Cię zainteresować: Działka bez uzbrojenia - czy warto inwestować w taką przestrzeń?
Nie kupuj kota w worku — czytaj księgi wieczyste
Kupując ziemię, zwróć uwagę nie tylko na piękne widoki czy miłe sąsiedztwo. Może się okazać, że atrakcyjna cena działki kryje w sobie nieproszonych gości w postaci uciążliwych urządzeń, których nie tak łatwo się pozbyć. Zanim podpiszesz umowę, sprawdź dokładnie wszystkie dokumenty, żeby uniknąć przykrych niespodzianek takich jak posadowienie słupów przez zasiedzenie służebności i związanych z nimi dodatkowych kosztów.
